MARIAPAROCHIE – In Mariaparochie loopt de grens tussen Almelo en Tubbergen dwars door de bebouwing en dat is tegenwoordig alleen nog maar een kadastrale kwestie. Hoe anders was het tot pakweg tweehonderd jaar terug. Vanaf de middeleeuwen tot het einde van het Markenstelsel waren er voortdurend twisten tussen de bewoners aan beide zijden van die grens. Vee werd geschut en plaggen illegaal gestoken, daar werd dan aangifte van gedaan en dat leidde weer tot processen. Aan de ene kant de boeren van Albergen gesteund door de Markerichter en aan de andere kant de Almelose buitenlui die van de Heer van Almelo support genoten.
Aan de strijd kwam een einde door de hervormingen in de Bataafse- en daarop volgende Franse tijd. Als gevolg daarvan ontstonden de gemeenten zoals we die nu kennen en werden tevens de grenzen definitief bepaald en vastgelegd in processen verbaal.
Toeval
Op strategische plaatsen (aan land- of waterwegen) bevonden zich de grensstenen of -palen en die zijn allemaal met name genoemd in de bovenvermelde processen verbaal. De afgelopen decennia zijn echter veel van deze cultuurhistorische monumenten verdwenen, meestal als gevolg van stadsuitbreiding en verkaveling. Het was dan ook een bijzondere ervaring om de verloren gewaande Wegsteen als het ware bij toeval terug te vinden. Dat gebeurde namelijk tijdens een zoekactie in 2017 van enkele leden van het Platform Markegrenzen in de Weitemanslanden naar een geheel andere steen. De zogenaamde Wegsteen stond namelijk van oudsher achter de huidige parochiekerk in Mariaparochie aan de toenmalige weg Almelo-Ootmarsum waaraan het de naam ontleent. Destijds was het traject, dat enigszins afweek van de huidige situatie, onderdeel van een belangrijke handelsroute tussen Oost- en West. Toen de eigenaar daarna hoorde van de suggestie om de steen terug te brengen naar de min of meer oorspronkelijke plek verleende hij daarin de medewerking en daarvoor is Platform Markegrenzen hem dankbaar.
Nummer 5
Dankzij de bemiddeling van Ben Weiden en onder regie van Erik Huusken, namens de Dorpsraad Mariaparochie-Harbrinkhoek, is de ‘herplaatsing’ op 25 oktober een feit geworden. Jan Hondebrink van Aannemersbedrijf J. ter Horst heeft de klus vakkundig geklaard. Op de steen zijn niet alleen het nummer 5 (van de 24 Almelose stenen) maar ook de T(ubbergen) en A(lmelo) naar twee eeuwen nog goed zichtbaar. Binnenkort zal er namens de Dorpsraad ook nog een informatiebordje worden geplaatst met een verklarende tekst.
Platform blijft zoeken
Het Platform blijft op zoek naar verdwenen stenen, ergens moeten in zowel Almelo als Tubbergen particulieren in het bezit zijn van een dergelijk monument. Die is dan waarschijnlijk met de beste bedoelingen bewaard maar verdiend volgens het Platform Markegrenzen in vele gevallen een nieuwe voor het publiek toegankelijke plek. De foto’s zijn gemaakt door Clemens Brughuis.
